شوک
شوک هیپولمیک
اگر حجم خون در گردش ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش یابد مکانیسمهای جبرانی قادر به جبران نخواهند بود و شوک هیپولمیک رخ میدهد که به دو دسته هموراژیک و غیر هموراژیک تقسیم میشود.
هموراژیک: در اثر کاهش حجم خون به دنبال خونریزی اتفاق میافتد.
غیر هموراژیک: در اثر از دست رفتن مایعات بدن روی میدهد در نتیجه حجم خون رسیده به قلب کم میشود. قلب نیمه پر میزند. (اسهال، استفراغ، تعریق شدید و گرمازدگی)
شوک توزیعی
در شوک توضیعی جبران خون داخل بافتهای بدن طبیعی بوده ولی به دلیل ترشح واسطههای شیمیایی حجم خون در گردش به نظر کم میرسد که به انواع زیر تقسیم میشوند.
شوک عصبی: در اثر وارد شدن درد یا تحریک شدید در سیستم عصبی به وجود میآید. (ضربه به ستون فقرات)
شوک روانی یا غش: اختلال موقت در گذرای خون رسانی به مغز که برای چند لحظه عملکرد قلب را متوقف میکند.
شوک آنافیلاکتیک یا حساسیتی: در اثر ورود یک ماده حساسیتزا به بدن رخ میدهد. (مارگزیدگی، عروس دریایی) این شوک میتواند در عرض چند دقیقه رخ دهد و اگر درمان نشور میتواند منجر به مرگ شود.
شوک عفونی: مهمترین و شایعترین نوع شوک است که مکانیسم مصدوم با دیگر شوکها متفاوت است. برون ده قلبی طبیعی و گاها بالاست و مقاومت عروق کاهش مییابد.
شوک قلبی
به دنبال آسیب به عضله قلب عمل انقباض قلب با مشکل روبرو میشود و برون قلب کاهش مییاید و فشار خون نیز کم میشود.یک حالت دیگر ممکن است روی دهد و آن عبارت است از بروز مانعی در مسیر خون مانند تنگی دریچه آئورت یا انسداد در خارج قلب، مانند پرفشاری عروق ریه ۹۰ تا ۱۰۰ درصد از بیماران دارای شوک قلبی میمیزند.
وضعیت قرار دادن بیماری که دچار شوک شده
وضعیت خوابیده:
این وضعیت جزو کمکهای اولیه است و بیمار باید به پشت خوابانده شود و پاهای او بین ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر (۱ وجب) بالاتر از سطح بدنش قرار بگیرد. باید دقت کنید این وضعیت برای صدمات نخاغی، خونریزی داخلی، آسیب قفسه سینه و بیهوشی پیشنهاد نمیشود زیرا موجب وارد آوردن فشار به اعضای داخل شکم، دیافراگم و ریه میشود. مصدوم در این حالت اجازه خوردن و نوشیدن ندارد.
وضعیت بهبودی:
مصدومان بیهوش یا نیمه هوشیار یا در حال استفراغ باید به پهلو خوابانده شوند.
وضعیت نیمه نشسته:
مصدومانی با مشکلات تنفسی، صدمات قفسه سینه یا حمله قلبی باید در حالت نیمه نشسته قراربگیرند.
پیشگیری از شوک و کمکهای اولیه
در صدماتی نظیر شکستگی و خونریزی بیشتر بهکار میرود. در این حالت ABCH را کنترل کنید، اکسیژن بدهید، لباسها را شل کنید، مصدوم را آرام کنید، درد را تسکین دهید، خونریزی را کنترل کنید، درجه حرارت بدن را حفظ کنید و مصدوم را به مرکز درمانی برسانید.
جدول مشخصات انواع شوک
انواع شوک | علل | علائم و نشانهها | کمکهای اولیه |
هیپولمیک | از دست رفتن خون یا مایعات بدن | نبض کند و ضعیف، کم شدن فشار خون، تغییر در خلق و خوی مصدوم، سیانوز، پوست سرد و مرطوب | برقراری تنفس و گردش خون، جلوگیری از آسپیراسیون، بالا نگه داشتن پای مصدوم |
عفونی | ابتلا به عفونت شدید میکروبی | پوست گرم و تب دار (دمای بالای۳۸)، تاکی کاردی (ضربان قلب تند)، فشار خون پایین | تجویز اکسیژن، بالا نگه داشتن عضو، حفظ دمای بدن بیمار، انتقال سریع |
عصبی | آسیب مهرههای ستون فقرات و سلسله اعصاب | برادیکادی (ضربان قلب کند)، فشارخون پایین، علایم آسیب نخاعی (بیشتر در گردن) | باز کردن راه هوایی و ارزیابی، حفظ دمای بدن، برقراری تنفس و گردش خون، انتقال به بیمارستان |
روانی (غش) | اضطراب، خبر بد، دیدن منظرههای خشن، درد یا بیماری شدید | نبض تند، فشار خون طبیعی یا پایین | تعیین مدت بیهوشی، ثبت علائم حیاتی، انتقال به بیمارستان |
آنافیلاکتیک | واکنش حساسیتی شدید | خارش خفیف، سوزش پوست، التهاب، گشادی عروق، ورم که بدن، اغمای کامل و مرگ | باز کردن راه هوایی، برقراری راه تنفس، تعیین علت، انتقال سریع به بیمارستان |
قلبی | عملکرد قلبی که کافی، تغییر در ریتم قلب، بیماری پیشرفته | درد قفسه سینه، اضطراب، نبض نامنظم و ضعیف فشار خون پایین و کبودی | وضعیت مناسب و راحت، تجویز اکسیژن انتقال سریع به بیمارستان و برقراری تنفس |
بیشتر بخوانیم: وقتی در دریا گم میشویم؟
غنچه گلبافیان
مدیر عامل و موسس مدرسه غواصی جزیره سفید آرامش
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وبسایت جزیره سفید آرامش مجاز میباشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.