در مورد DCI و DCS چقدر میدانید؟
علائم و نشانههای DCS
مکانیزم آسیب حبابها در بدن به ۳ صورت میباشد:
- مستقیم: حباب مستقیم وارد شریان شده و در آن انسداد ایجاد میکند. انسداد کامل، موجب سکته میشود.
- مکانیزم غیرمستقیم: حباب در بافت بوجود آمده و بدلیل رشد و اثر فشاری که دارد، بافت را دچار اخلال میکند. شایعترین بخشها بافت نخاعی و گوش داخلی میباشد.
بافت نخاعی: بدلیل حساس بودن آن، با رشد حبابها میتواند مستقیما به نورونهای عصبی فشار وارد کند و دچار اختلال جریان نورونها شود، که موجب بیحسی یا اختلال حرکتی در قسمتی از بدن میشود.
گوشداخلی: چون فضای کوچکی است، زمانی که حباب در آن رشد کند، به ساختمانهای اطرافش فشار وارد میکند. و به رگ کنار حباب و بزور غیر مستقیم جریان خون را دچار مشکل کند.
3. حالت التهابی: وقتی بدن با عنصر خارجی مواجه شده، مقداری ماده شیمیایی از سلولهای دفاعی بدن خارج شده تا آن ماده خارجی را از بین ببرد. اگر این مواد شیمیایی تحت کنترل قرار نگیرند و بدن قادر به کنترل آنها نباشد، عواقب گستردهای به همراه خواهد داشت.
مانند زمانی که ویروس کرونا وارد ریه شده، و به آن آسیب میرساند. این آسیب ممکن است کشنده نباشد اما واکنش التهابی (تحریک آبشار التهابی) ممکن است تمام قسمتهای بدن را دچار التهاب کند و برای بدن مشکل جدی بوجود آورد.
تشخیص DCS بیمار برداشت فشار
همانطور که از نام آن مشخص است، وقتی فشار محیط کم میشود، عوارض این بیماری رخ میدهد. بنابراین تمام حالتهایی که در حین نزول و یا در بستر دریا برای غواص رخ میدهد، تماما مربوط به DCS نیست. (مگر در اثر غوص قبلی)
زمانی علائم بروز میکند، که غواص شروع به صعود با سرعت به سمت سطح کند.
نکنه قابل توجه این است که این عوارض معمولا در ۳۰ دقیقه ابتدایی ۵۰٪ این علائم شروع شده و در ۹۰٪ موارد، در ۶ ساعت بعد از به سطح رسیدن، رخ میدهد. بنابراین اگر به طور مثال، غواصی ۳ روز پیش غواصی کرده باشد و الان زانو درد داشته باشد، بعید است که این درد ناشی از DCS باشد.
قابل ذکر است که در غواصی بسیار عمیق یا غواصی در مدت زمان طولانی، علائم در هنگام صعود یا به محض رسیدن به سطح بروز میدهد.
برای شناخت بیشتر علائم و نشانههای DCS، آن را تقسیم بندی کردهاند. معروفترین آن، تیپ ۱ و تیپ ۲ است که اگر همراه با آمبولیهای شریانی یا آمبولیهای مغزی باشند، به جای DCS، مجموع آنها را به DCI که همان تیپ سه است تقسیم بندی میکنند. این تقسیم بندی را بعضیها قبول دارند و برخی بر این نظر هستند که قدیمی است و نمیتوان شرح بالینی از بیمار داشت.
جدا از تقسیم بندیها، نکته مهم این است که بتوانیم موارد شدید و خفیف را شناسایی کرده و جدا کنیم به سرعت کمکهای اولیه را به کار گیریم.
در سال ۲۰۰۴ طی نشست سازمان DAN با UHMS،در مورد این تقسیم بندی صحبت شد و در نهایت تقسیم بندی را اینگونه ارائه دادند:
1. موارد خفیف: معمولا پیش رونده نیستند و در صحنه با کمکهای اولیه (اکسیژن رسانی و...) رو به بهبودی میروند و عموما نیازی به اتاق فشار نداشته و عوارضشان طولانی مدت نخواهد بود.
شایع ترین علامت DCS درد است (درد عضلانی، مفصلی و اسکلتی). این درد مبهم است و با دردهای بدنی که هر فرد در طول عمر خود تجربه کرده، متفاوت است.
محل درست و دقیق این درد برای فرد غیرقابل تشخیص است. در واقعی مانند کشیدگی عضو، با تغییر وضعیت و ثابت کردن آن بهبود یافته یا کمتر میشود. اما درد ناشی از DCS با تغییر وضعیت بهبود نمییابد. این دردها جزو طبقه بندی خفیف است. اما دردهای کمری یا شکمی بخصوص اگر در دو طرف کمر باشد یا به پاها یا به باسن سرایت کند، نشان از گرفتاری نخاع است که جزو DCS شدید است.
علامتهای عمومی DCS شامل: سردرد،کوفتگی، بی حالی، خستگی، ناخوشی و توان حسی و حرکتی مشخصی ندارد.
سردرد در غواصی علتهای مختلفی دارد بنابراین برخی بر این معتقد هستند که بهتر است سردرد را جزو علامتهای DCS در نظر بگیریم. DCS علامتهای پوستی نیز همچون قرمزشدگی، دون دون شدن، خارش، بی حسیهای منظمی یا سوزن سوزن شدن دارد.
علامت دیگری وجود که به آن “پوست مرمری” گویند که جز DCS شدید است.
دیگر علامت خفیف میتوان به آن اشاره کرد ”تورم لنف منطقه ای در پوست” است که بر اثر تورم غددهای لنفاوی زیر پوست است.
برخی غواصان به شروع علائم توجهی نمیکنند یا گاها آن را انکار میکنند. مثلا خستگی، بدن درد و سردرد خود را بر حسب حمل تجهیزات غواصی و یا کم خوابید میگذارند. برخی بدلیل ترس خود، بر هم نزدن تور، نگران نکردن اطرافیان و یا همراهی غواصان، از علائم خود حرفی نمیزنند و یا انکارش میکنند. همه اینها موجب طولانی شدن زمان و در نهایت موجب رشد این بیماری و عوارض آن میشود.
علائم و نشانههای بیماری برداشت فشار غیر خفیف
پوست مرمری
چون پوست ظاهری مانند مرمر به خود میگیرد، اینگونه خطاب میشود. پوست مرمری، حالتی است که در نوزادان نارس بوجود میآید و برای آنها طبیعی است و ضرری ایجاد نمیکند. اما در غواصان، این حالت ناشی از وجود حبابهای هوا در عروق پوست (عروق سطحی پوست) میباشد. ظاهر این عارضه به شکل مناطقی از قرمزی، کبودی، سیانوز که میان ردههای سفید پدیدار میشود. این عارضه معمولا دردناک نیست و خارش ندارد. در نتیجه پوست مرمری بدون درمان خاص خوب میشود. اما این دلیل نمیشود که آن را عارضهای جزئی تلقی کنیم. زیرا این عارضه در پوست یک غواص، نشان از وجود (آمبولیهای هوا) در فرد است. به دنبال آن باید عوارض دیگر را، بخصوص نخاعی، پیدا کنیم و پس از آن کمکهای اولیه را انجام داده و فرد را کاندید درمان در اتاق فشار کنیم.
DCS تنفسی
در بسیاری از حالات،شدید است. در مقاله قبل گفته شد که ریهها همانند فیلتز عمل میکنند و وقتی بعد از هر غوص مقداری حباب در وریدیها جمع میشود، به ریه میروند و فیلتر میشوند. اما اگر یک غوصی با تولید زیاد حبابهای وریدی و بافتی باشد، مقدار زیادی حباب به سمت ریه هجوم میآورند و فیلتر کردن آنها از توان ریه خارج شده و ریه تحت تاثیر حبابها قرار میگیرد. در این صورت فرد مدت کوتاهی بعد از به سطح رسیدن دچار تنگی نفس، سوزش در پشت جناق سینه، سرفه خشک و احساس فشار در قفسه سینه میشود. این DCS ممکن است با عوارض قلبی همراه باشد. چون زمانی که فشار وریدهای ریه بالا میرود، قلب نارسا شده و افت فشار خون پیدا میکند. در ادامه فرد دچار بیحالی میشود. به همین دلیل به آن DCS قلبی-ریوی گفته میشود و حالت خفگی و شوک نیز با آن تلقی میشود. این DCS حالتهای زیادی داشته و در صورت رسیدگی نکردن به آن، میتواند کشنده باشد. گاها با اکسیژن درمانی، بخصوص در دقایق اولیه این بیماری، میتواند بهبود پیدا کند.
DCS نخاعی
به دلیل وجود حباب در بافت سفید نخاعی است و معمولا بی حسی و حالت سوزش را در کمر (دو طرف کمر) و قفسه سینه بوجود میآورد. این بیحسی عموما دو طرفه از طرف پایین به بالا میآید. به این صورت که فرد ابتدا مور مور شدن در پا، ساق پا و سپس در لگن خود حس میکند. ممکن است اینها با عوارض حسی و حرکتی نیز همراه باشد و حتی فرد با بی ارادگی مثانه و دفع مدفوع مواجه شود.
این عوارض معمولا در ۳۰ دقیقه بعد از به سطح رسیدن پیش میآید و این فرد باید را کاندید درمان در اتاق فشار باشد.
DCS گوش داخلی
گوش دارای ساختمان پیچیدهای است که از دو سیستم متفاوت تشکیل شده است.
1. سیستم تعادلی که در تعادل فرد نقش دارد.
2. سیستم شنوایی که از جسم حلزونی منشا میگیرد.
عوارض DCS بر سیستم تعادلی: عدم تعادل، سرگیجه، تهوع و استفراغ.
عوارض DCS بر سیستم شنوایی: وز وز کردن گوش،کاهش شنوایی،گنگ بودن صدا.
این عوارض ممکن استثنا طولانی باشد و در موارد شدید برخی از این عوارض به طور دائم، باقی میماند.
در غواصی تکنیکال حالتی دیگر برای گوش داخلی بوجود میآید.
DCS مغزی
دارای تظاهرات دوگانه است.
1. مربوط به انسداد عروق مغز (سکته مانند)
2. تظاهرات دیرهنگام
وقتی غواص غوص خود را تمام کرده، پس از آن این تظاهرات بصورت اختلال در شخصیت،حافظه، تمرکز و حالت گیجی و اخلال خلق و خو نمایان میشود. این حالات به دلیل وجود حبابهای خیلی کوچک در قسمتهای مختلف مغز است، که موجب سکته نشده اما غواص را دچار اینگونه اختلالات میکند و گاها شناخت اشخاص و محیط اطراف را دشوار میسازد.
DCS لنفاتیک
این عروق کار زهکشی میان بافتها را بر عهده دارند. به بیان دیگر، ترشحات بافتی وارد این عروق شده و این عروق حرکات کندی دارند که به طرف قلب راست حرکت میکنند، به داخل آن میریزند و از آنجا وارد جریان خون میشوند. اگر این زهکشهای لنفاوی گرفتار حبابها شوند و توسط آنها مسدود شوند، ورم بافتی به وجود میآید که موجب تورم قسمت بالای قفسه سینه میشود که بسیار شکل زشتی دارد و معمولا خودش خوب میشود، اما نشان از وجود آمبولی هوا در عروق است و باید مورد بررسی قرار گیرد.
بیشتر بخوانید: بهترین مقاصد گردشگری بهار سال 1402
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وبسایت جزیره سفید آرامش مجاز میباشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.