ترس از آب
آب هراسی یا فوبیای آب چیست؟!
آب بخش مهمی از زندگی انسان است و همه‌ی ما برای زنده ماندن نیاز به آب داریم، ترس از آب برای سلامتی، کیفیت زندگی و رفاه بسیار زیان‌بار است. ترس از آب که با نام علمی Aquaphobia شناخته میشود، یک ترس غیر عادی است. در فوبیای آب مانند سایر اختلالات اضطرابی، شدت آب هراسی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از مردم از آب‌های عمیق و یا رودخانه‌هایی با جریان سریع آب می‌ترسند، در حالی که برخی دیگر از هر آبی مانند: آب استخر و حتی آبی که از دوش حمام سرازیر میشود نیز می‌ترسند، در موارد شدیدتر فرد حتی از فکر کردن به آب نیز می‌ترسد. این ترس‌ها از کنترل فرد خارج بوده و در زندگی فرد بسته به شدت و میزان ترس ممکن است، انزوا_ نا امیدی و افسردگی را در شخص ایجاد کند. در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM)، ترس از آب یک فوبیای خاص در نظرگرفته شده است.
فوبیای خاص
یک ترس شدید از چیزی است که یا خطر واقعی کمی دارد یا خطری ندارد. انواع متفاوتی دارد مانند: ترس از حشرات، حیوانات، ترس از ارتفاع، ترس از قرار گرفتن در اماکن بسته مانند آسانسور، ترس از وقایع طبیعی مانند: ترس از زلزله و ترس از سیل و از آب Aquaphobia و... که در آن فرد ممکن است در مواجهه با موضوع ترس به شدت احساس ترس و اضطراب شدید کند و حتی دچار حمله پانیک شود. در بعضی موارد دیده شده فردی که دچار آب هراسی است از قرار گرفتن در موقعیت‌ها یا مکان‌هایی که دارای آب است خودداری میکند. شدت و میزان ترس از آنجایی که در افراد مختلف متفاوت است، علائم متفاوتی نیز دارد نظیر؛
- عدم تمرکز حواس
- تعریق و تب
- ضربان قلب سریع و بالا
- حالت تهوع
- سرگیجه و غش
- گر گرفتگی و لرز
- خشکی دهان
- احساس ضعف
- خودداری از ورود به آب
علل ترس از آب
ترس از آب(Aquaphobia) حتما علتی دارد، چرا که در حالت عادی و طبیعی آب ترسی ندارد. علت این فوبیای خاص به خوبی شناخته نشده است، اما روانشناسان آب هراسی را ترکیبی از عوامل تجربی و ژنتیکی می‌دانند.
ژنتیکی
در بحث ژنیتیکی تحقیقات نشان می‌دهد اگر یکی از اعضای خانواده دارای اختلالات اضطرابی یا سایر فوبیاها باشد، ممکن است خطر ابتلا به فوبیا بالا برود بدین ترتیب کودکانی که از نظر وراثتی استعداد ابتلا به فوبیا را دارند، وجود یک عامل محیطی یا روان شناختی لازم است تا اختلال فوبیا در فرد به طور کامل شکل بگیرد!!
تجربیات ناخوشایند در کودکی
اغلب تجربیاتی که در اثر یک رویداد آسیب‌زا در دوران کودکی مانند: غرق شدن در آب، خفگی در آب، رفتن تا مرز غرق شدن را تجربه داشته و حتی شاهد غرق شدن شخصی باشد هم می‌تواند باعث آب هراسی در فرد شود از این رو فرد از آب و هر چیزی که آب را در ذهن او تداعی میکند وحشت میکند، شایعترین علل ترس از آب یک اتفاق منفی و ناخوشایند قبلی است.
مشاهده فوبیا در دیگران
ممکن است فرد در اثر مشاهده یک واکنش فوبیا در شخص دیگری مانند: والدین، خواهر و برادر و یا حتی دوست دچار فوبیای خاص مانند آب هراسی شود. در این حالت واکنش ترس در شخص دیگر را در خود درونی کرده و ترس مشابهی را نسبت به آن موقعیت یا شی از خود نشان می‌دهد.
درمان فوبیای خاص
- با کمک یک روانشناس بر این ترس می‌توان غلبه و آن را با موفقیت مدیریت کرد از جمله: درمان‌های رایج می‌توان به هیپنوتیزم، حساسیت زدایی منظم، مواجهه درمانی و درمان شناختی_رفتاری اشاره کرد.
- درمان شناختی_رفتاری یا CBT عموما کوتاه مدت است که طی آن به فرد مبتلا به آب هراسی آموزش داده میشود که افکار و باورهای ناکارآمدش در مورد ترس از آب را شناسایی و تغیر دهد.
- تکنیک‌هایی جهت خود مراقبتی؛ آرامسازی و مدیتیشن نیز وجود دارد که در منزل نیز می‌توانند آن را تمرین کنند، مانند استراتژی‌هایی مبتنی بر ذهن آگاهی، فعالیت بدنی روزانه، یوگا و تنفس عمیق همگی راهبردهای بسار مفیدی هستند که گرفتن آموزش از متخصص روانشناسی کمک میکند تا فرد فوبیای خود را درمان کند.
در حساسیت زادیی منظم به صورت آهسته و پیوسته به درمان ترس و فوبیا پرداخته میشود. ابتدا فرد مبتلا به آب هراسی تصویر سازی ذهنی انجام می‌دهد، یعنی ابتدا در ذهن و قوه تخیل خود و سپس به صورت واقعی با موضوع ترس خود روبرو میشود و فرد درمی‌یابد که اگرچه در معرض ترس خود قرار گرفتن، احساسات ناخوشایندی را برای فرد به همراه دارد، اما زیان‌بار نیست و با هربار در معرض آب قرار گرفتن، احساس کنترل بر آن ترس در فرد بیشتر میشود و این احساس کنترل کردن خود و موقعیت منجر به بالا رفتن عزت نفس و خودباوری در فرد میشود که کمک میکند در نهایت فرد بر ترس خود غلبه کند. نکته‌ای که در درمان فوبیای آب باید به خاطر بسپارید این است که با خود مهربان باشید به خود زمان دهید و باور داشته باشید با تمرین و تکرار و رعایت اصول و تکنیک‌هایی که متخصصین روانشناسی آموزش می‌دهد، می‌توانید بر این ترس غلبه کنید.
بیشتر بخوانید: چرا باید شنا یاد بگیریم؟
شیدا مرادی مطلق
مشاور و مسئول آموزش جزیره سفید آرامش
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت جزیره سفید آرامش مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.