جریان‌های اقیانوسی

آب اقیانوس‌ها در حال حرکت‌اند و بر آب و هوا، اکوسیستم محلی و غذاهای دریایی که می‌خورید تأثیر می‌گذارد. جریان‌های اقیانوسی، ویژگی‌های زیست محیطی، حرکت‌های مداوم و جهت‌دار آب اقیانوس هستند. این جریان‌ها در سطح اقیانوس و در اعماق آن هستند و هم به صورت محلی و هم در سطح جهانی جریان دارند. این جریان‌ها می‌توانند جریان آب گرم و یا سرد باشند.

جریان‌های اقیانوسی در نیمکره شمالی به سمت راست خود منحرف می‌شوند در حالی که در نیم‌کره جنوبی به دلیل نیروی کوریولیس به سمت چپ منحرف می‌شوند. در این فرآیند تنها یک استثنا وجو دارد که در اقیانوس هند یافت می‌شود، جایی که جهت جریان با تغییر جهت جریان بادهای موسمی تغییر می‌کند. قابل ذکر است که تعداد جریان‌های سرد از جریان‌های گرم، کمتر است.

جریان‌های سطحی اقیانوس

جریان‌های اقیانوسی سطحی در مقیاس بزرگ توسط سیستم‌های بادی جهانی هدایت می‌شوند که از انرژی خورشید تغذیه می‌شوند. این جریان‌ها گرما را از مناطق استوایی به مناطق قطبی منتقل می‌کنند و بر آب و هوای محلی و جهانی تأثیر می‌گذارند. به عنوان مثال، جریان گرم گلف استریم که از مناطق گرمسیری کارائیب سرچشمه می‌گیرد، حدود 150 برابر بیشتر از رودخانه آمازون آب حمل می‌کند. جریان در امتداد ساحل شرقی ایالات متحده از اقیانوس اطلس به سمت اروپا حرکت می‌کند. گرمای ناشی از گلف استریم، قسمت اعظیمی از شمال اروپا را به‌طور قابل توجهی گرمتر از سایر نقاط به همان اندازه دورتر از شمال می‌کند.

جریان‌های عمیق اقیانوس

تفاوت در چگالی آب، ناشی از تغییر دمای آب (ترمو) و شوری (هالین) نیز باعث جریان‌های اقیانوسی می‌شود. این فرآیند به عنوان گردش ترموهالین شناخته می‌شود. در مناطق سردسیری مانند اقیانوس اطلس شمالی، آب اقیانوس گرمای خود را از دست داده و به جو می‌دهد و سرد و متراکم می‌شود. وقتی آب اقیانوس یخ می‌زند و یخ دریا را تشکیل می‌دهد، نمک باقی می‌ماند و موجب شوری و متراکم‌تر شدن آب دریاهای اطراف می‌شود. آب متراکم، سرد و نمکی به بستر اقیانوس پایین می‌رود. آب سطحی برای جایگزینی آب پایین رفته، به داخل جریان می‌رود تا به اندازه کافی سرد و شور شود که بتواند پایین برود. این یک چرخه زنجیره‌وار جهانی را "شروع" می‌کند، یک سیستم متصل از جریان‌های عمیق و سطحی که در یک بازه زمانی 1000 ساله در سراسر جهان در گردش است. این چرخه جهانی از جریان‌های اقیانوسی، بخش مهمی از سیستم آب و هوای زمین و همچنین چرخه مواد مغذی اقیانوس و دی اکسید کربن است.

تأثیرات بیولوژیکی

جریان‌های اقیانوسی یک عامل غیر زنده مهم می‌باشد که بر چرخه‌های غذایی، تولید مثل موجودات دریایی و اکوسیستم محیط دریایی که موجودات در آن زندگی می‌کنند تأثیر می‌گذارد. بسیاری از موجودات دریایی به این «باد مایع» وابسته هستند؛ چراکه غذا و مواد مغذی را برایشان می‌آورد و لاروها و سلول‌های تولید مثلی را همراه با جریان خود پخش می‌کند. حتی ممکن است جریان‌های اقیانوسی مقاصد و منابع غذایی ماهی‌ها و پستانداران دریایی را تحت تاثیر قرار بدهد.

جریان‌های بالارونده، آب‌های سرد حاوی مواد مغذی را از کف اقیانوس به سطح می‌آورند. به این شکل از مهم‌ترین چرخه‌های ماهیگیری و اکوسیستم‌ها در جهان پشتیبانی می‌کنند. این جریان‌ها موجب حمایت از رشد فیتوپلانکتون‌ها و جلبک‌های دریایی می‌شوند که در چرخه مصرف و انرژی، مصرف‌کنندگان بالای زنجیره از جمله ماهی‌ها، پستانداران دریایی و انسان‌ها را فراهم می‌کنند. 

فیلم آموزشی

بیشتر بخوانید: سونامی چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟