آیا می‌توان هم غواصی اسکوبا کرد و هم فری‌دایو؟
آیا می‌توان هم غواصی اسکوبا و هم فری‌دایو (free dive) انجام دهیم؟
برای علاقه‌مندان به ماجراجویی زیرآب، دو روش محبوب برای غواصی وجود دارد: غواصی اسکوبا (SCUBA Diving) و فری دایوینگ (Free Diving). هر یک از این دو نوع غواصی ویژگی‌ها، مهارت‌ها و مزایای خاص‌خود را دارند و طرف‌داران بسیاری را به‌خود جذب کرده‌اند. اما آیا امکان‌پذیر است که فردی به‌صورت حرفه‌ای هم در غواصی اسکوبا و هم در فری دایوینگ تبحر داشته باشد؟ و آیا می‌توان این دو را با هم ترکیب کرد؟ در این وبلاگ به بررسی تفاوت‌ها، مزایا و چالش‌های ترکیب این دو می‌پردازیم.
تفاوت‌های اساسی بین غواصی اسکوبا و فری دایوینگ:
پیش از اینکه به امکان‌پذیر بودن یا نبودن ترکیب این دو بپردازیم، بهتراست نگاهی به تفاوت‌های اساسی بین این دو نوع غواصی داشته باشیم.
1. تجهیزات و روش نفس‌کشیدن:
غواصی اسکوبا به استفاده از تجهیزات کامل مانند سیلندرهوا، تنظیم‌کننده‌ها، بی‌سی‌دی (B.C.D. یا همان جلیقه کنترل‌شناوری) و کامپیوتر غواصی نیاز دارد. این تجهیزات به غواصان اجازه می‌دهد تا برای مدت‌زمان طولانی در زیرآب بمانند و بتوانند نفسی معمولی انجام دهند. با اسکوبا، غواص قادر است به عمق‌های بیشتری برود و بدون نگرانی از تمام‌شدن هوا (تا زمانی که سیلندر پر باشد) از جهان زیرآب لذت ببرد.
اما در فری‌دایوینگ، هیچ نوع سیلندری یا تجهیزاتی برای تنفس زیرآب وجود ندارد. فری دایورها بر تکنیک‌های‌تنفسی و کنترل‌تنفس خود تکیه دارند تا بتوانند برای مدت‌کوتاه و بدون نفس‌گیری دوباره به اعماق بروند. در این نوع غواصی، مهارت در کنترل اکسیژن و کاهش مصرف‌انرژی اهمیت زیادی دارد، زیرا فری دایورها تنها با یک‌نفس وارد آب می‌شوند و باید مدت‌کوتاهی را در زیرآب سپری کنند.
2. فشار و نحوه تطبیق با آن:
در غواصی اسکوبا، به‌دلیل داشتن سیلندر هوا و امکان انجام فرآیندهایی مانند فشارزدایی، غواص می‌تواند در عمق‌های مختلفی بماند و از تجهیزات برای تطبیق با تغییرات‌فشار استفاده کند. فشارزدایی به فرآیندهایی اطلاق می‌شود که در طی آن، با افزایش‌تدریجی عمق یا هنگام بازگشت به‌سطح، میزان گازهای محلول در خون (مانند نیتروژن) کنترل می‌شود تا از ایجاد مشکلاتی مانند بیماری‌انبساط (DCS) جلوگیری شود.
اما در فری دایوینگ، فشارزدایی انجام نمی‌شود و تغییرات‌فشار به‌صورت طبیعی بربدن اعمال می‌شود. به‌همین دلیل، فری دایورها معمولاً در عمق‌های‌کمتری می‌مانند و زمان کوتاه‌تری را زیرآب سپری می‌کنند.
3. مدت زمان حضور در آب:
در اسکوبا، با توجه به سیلندر هوا، غواصان می‌توانند از ۳۰دقیقه یا بیشتر (با‌توجه به میزان‌عمق و سیلندرهوا) زیرآب بمانند و به‌تدریج عمق و زمان را تنظیم کنند. اما در فری‌دایوینگ، زمان محدود به نفس‌گیری است و معمولاً چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد.
آیا می‌توان هردو را انجام داد؟
انجام هم‌زمان غواصی اسکوبا و فری‌دایوینگ امکان‌پذیر است، اما اصلا توصیه نمی‌شود. زیرا نیازمند رعایت احتیاط‌ها و آمادگی‌های‌خاصی است. بسیاری از غواصان حرفه‌ای‌اسکوبا در کنار آن به فری‌دایوینگ هم می‌پردازند و از هر دو مهارت به خوبی بهره‌مند می‌شوند. با این حال، برخی از چالش‌ها و خطرات‌خاص نیز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود.
1. یادگیری مهارت‌های‌متفاوت:
اگرچه هر دو ورزش زیرآب انجام می‌شوند، اما تفاوت‌های زیادی در مهارت‌های‌لازم برای هر یک وجود دارد. در اسکوبا، بیشتر تمرکز بر مدیریت‌تجهیزات، کنترل‌شناوری و رعایت تکنیک‌های‌ایمنی برای فشارزدایی است. اما در فری‌دایوینگ، تمرکز اصلی بر تکنیک‌های‌نفس‌گیری، آرامش و کنترل‌ذهن است تا غواص بتواند مدت‌زمان بیشتری بدون‌اکسیژن زیرآب بماند.
بسیاری از افرادی که در یکی از این دو‌مهارت متخصص می‌شوند، می‌توانند با تمرین، دیگری را هم یاد بگیرند؛ اما این فرآیند زمان‌بر است و نیازمند تمرین مداوم برای حفظ مهارت‌ها و انطباق با شرایط هرنوع غواصی است.
2. رعایت محدودیت‌های‌فشار:
یکی از اصلی‌ترین چالش‌های ترکیب اسکوبا و فری‌دایوینگ، محدودیت‌های فشارزدایی است. پس از غواصی‌اسکوبا، بدن به‌دلیل جذب‌نیتروژن در بافت‌ها نیاز به زمان برای خروج‌تدریجی نیتروژن دارد. انجام فری‌دایوینگ بلافاصله پس از غواصی‌اسکوبا می‌تواند خطرناک باشد، زیرا فشار بیشتر می‌تواند باعث بروز بیماری برداشت‌فشار شود. به‌همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند که پس از انجام اسکوبا، مدتی (معمولاً حداقل ۱۲ تا ۲۴ساعت) صبر کنید تا بدن به حالت طبیعی بازگردد.
3. برنامه‌ریزی دقیق برای ترکیب این دونوع غواصی:
برای کسانی که می‌خواهند هم در فری‌دایوینگ و هم در اسکوبا تبحر داشته‌باشند، داشتن یک برنامه منظم و دقت در ترتیب انجام هرنوع غواصی اهمیت زیادی دارد. بهترین‌راه این‌است که روزهایی را به تمرینات فری‌دایوینگ اختصاص دهید و در روزهای دیگر به غواصی‌اسکوبا بپردازید. رعایت این تناوب‌زمانی به شما اجازه می‌دهد تا از لذت هردو ورزش بهره‌مند شوید و خطرات‌احتمالی را کاهش دهید.
فواید ترکیب اسکوبا و فری‌دایوینگ:
۱. بهبود توانایی کنترل‌تنفس و آرامش: فری‌دایوینگ می‌تواند به بهبود کنترل‌تنفس و آرامش‌ذهن کمک کند که‌این مهارت‌ها در غواصی‌اسکوبا هم سودمند هستند.
۲. افزایش توان و انعطاف‌بدنی: تمرینات فری‌دایوینگ می‌تواند به تقویت‌عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری کمک کند که در انجام اسکوبا نیز می‌تواند تاثیر‌مثبت داشته باشد.
۳. تجربه‌‌متفاوت از جهان زیرآب: هرنوع غواصی تجربه‌ای‌متفاوت از دنیای زیرآب به ارمغان می‌آورد. در اسکوبا می‌توان به عمق‌بیشتری رفت و موجودات بیشتری را مشاهده کرد، درحالی‌که در فری‌دایوینگ حس آزادی و آرامش بیشتری وجود دارد.
جمع‌بندی
به‌طور‌کلی، ترکیب غواصی‌اسکوبا و فری‌دایوینگ برای افرادی که به هردو علاقه دارند امکان‌پذیر است؛ اما نیازمند تمرین، رعایت اصول‌ایمنی و توجه به شرایط خاص هرنوع غواصی است. اگر به‌دنبال تنوع و تجربه‌های متفاوت در زیرآب هستید و آمادگی‌فیزیکی و ذهنی کافی دارید، ترکیب این‌دو می‌تواند راهی‌جذاب برای کشف زیبایی‌های دنیای زیرآب باشد. به‌یاد داشته‌باشید که ایمنی همیشه باید در اولویت قرار گیرد و انجام فری‌دایوینگ بلافاصله بعد از اسکوبا توصیه نمی‌شود.
بیشتر بخوانیم: غواصی و حوادث واقعی
متین سعیدی
کارشناس ثبت‌نام جزیره سفید آرامش
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت جزیره سفید آرامش مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.