چهار شنبه سوری
چهارشنبه‌سوری؛ جشنی کهن با شور و هیجان
چهارشنبه‌سوری یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های ایران باستان است که در شب آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود. این جشن با روشن کردن آتش، پریدن از روی آن، خوردن آجیل مشکل‌گشا و انجام آیین‌های مختلف همراه است. چهارشنبه‌سوری تنها یک جشن ساده نیست؛ بلکه ریشه در فرهنگ و باورهای کهن ایرانی دارد و نمادی از بدرود با تاریکی و استقبال از نور و روشنی است.
ریشه‌های تاریخی چهارشنبه‌سوری
این جشن ریشه در آیین‌های باستانی ایران دارد. آتش در فرهنگ ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشته و نمادی از پاکی، روشنی و حقیقت بوده است. زرتشتیان بر این باور بودند که آتش پلیدی‌ها را از بین می‌برد و انسان را از بدی‌ها پاک می‌کند. چهارشنبه‌سوری نیز به نوعی ادامه این سنت کهن است که با گذر زمان تغییراتی در نحوه برگزاری آن ایجاد شده است.
آداب و رسوم چهارشنبه‌سوری
1. پریدن از روی آتش مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین رسم چهارشنبه‌سوری، پریدن از روی آتش است. مردم با خواندن شعر معروف «زردی من از تو، سرخی تو از من» از آتش می‌خواهند که بیماری و غم را از آن‌ها بگیرد و به جای آن، سلامتی و شادابی ببخشد.
2. قاشق‌زنی در این رسم، افراد (معمولاً کودکان و نوجوانان) با پوشاندن صورت خود، قاشقی را داخل کاسه‌ای فلزی می‌زنند و در خانه‌ها را می‌زنند. صاحب‌خانه نیز با ریختن آجیل، شیرینی یا خوراکی‌های دیگر، آن‌ها را مهمان می‌کند. این رسم مشابه "هالووین" در فرهنگ غربی است.
3. فال گوش ایستادن برخی از افراد به ویژه دختران جوان، در کوچه‌ها گوش به صحبت رهگذران می‌سپارند و از روی جملات تصادفی که می‌شنوند، برای آینده خود فال می‌گیرند. این رسم ریشه در باورهای قدیمی ایرانیان دارد.
4. آجیل مشکل‌گشا خوردن آجیل چهارشنبه‌سوری یکی دیگر از رسوم این شب است. مردم بر این باورند که این آجیل باعث برآورده شدن آرزوها و حل مشکلات می‌شود. این آجیل معمولاً شامل مغزهای مختلف، کشمش، برگه زردآلو و دیگر خشکبار است.
5. کوزه‌شکنی در برخی مناطق، مردم کوزه‌های قدیمی را از بام خانه به زمین می‌اندازند تا بلاها و بدشانسی‌های سال گذشته را از خود دور کنند. این رسم نمادی از پایان مشکلات و آغاز سالی نو با انرژی مثبت است.
تغییرات چهارشنبه‌سوری در دوران معاصر
متأسفانه در سال‌های اخیر، چهارشنبه‌سوری در برخی موارد از مسیر اصلی خود خارج شده و به یک شب پرخطر تبدیل شده است. استفاده از ترقه‌ها و مواد محترقه باعث بروز حوادث ناگوار شده و آسیب‌های جسمی و مالی زیادی به همراه داشته است. در حالی که فلسفه اصلی این جشن، شادی و نشاط بوده، اما برخی از رفتارهای نادرست باعث شده که این شب زیبا به تهدیدی برای سلامت جامعه تبدیل شود.
بهتر است که با زنده نگه داشتن سنت‌های اصیل و دوری از رفتارهای خطرناک، این جشن را به شکلی ایمن و زیبا برگزار کنیم. روشن کردن آتش‌های کوچک، اجرای مراسم سنتی و دورهمی‌های خانوادگی می‌تواند چهارشنبه‌سوری را به همان جشنی کهن و پرمعنا تبدیل کند.
نتیجه‌گیری
چهارشنبه‌سوری بخشی از هویت فرهنگی ما ایرانیان است. این جشن فرصتی است تا با کنار گذاشتن ناراحتی‌های سال گذشته، با امید و انرژی مثبت به استقبال سال نو برویم. با حفظ سنت‌های کهن و پرهیز از رفتارهای خطرناک، می‌توانیم این شب را به یک خاطره شیرین و ماندگار تبدیل کنیم. بیایید چهارشنبه‌سوری را همان‌طور که نیاکان ما برگزار می‌کردند، با شادی، امنیت و احترام به فرهنگ غنی خود جشن بگیریم.
بیشتر بخوانیم: شب یلدا.
متین سعیدی
کارشناس ثبت‌نام جزیره سفید آرامش
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت جزیره سفید آرامش مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.