تاریخچه غواصی

رنسانس

در سال 1440 جاکوپوماریانو نخستین لباس غواصی با لوله‌ هوا و ماسک را اختراع کرد.

در سال 1500 میلادی لئوناردوداوینچی در اثری به‌نام "کدکس آتلانتیک" نخستین شکل "اسنورکل" که لوله‌ای متصل به شناور بود را طراحی کرد. اما این لوله بیش از حد بلند بود، تا بتواند بدرستی عمل کند. او همچنین باله‌هایی را برای دست و پا طراحی کرد. که 450 سال بعد توسط "دوکورلیو" اختراع شد.

در سال 1531 یک شخص ایتالیایی بنام "گوئیوم دلورنا" ناقوسی ساخت که بتواند به کمک آن بقایای کشتی رومیان را در دریاچه "نمی" جستجو کند که متاسفانه چیز زیادی از تحقیقاتش باقی نمانده است. 

در سال 1620 میلادی کشف مجدد ناقوس زیر دریایی الکساندر توسط فرانسس بیکن، فیلسوف انگلیسی که در اثری به عنوان "نوم اورگانوم" مخزن‌های هوا را برای غواصان تشریح می‌کند.

در سال 1650 تلمبه‌های تغذیه از سطح ساخته‌ شدند و برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفتند. این تلمبه‌ها کاملا ابتدایی بوده و صرفا به صورت دمنده‌ای ساده، هوای سطح را به درون زنگ غواصی می‌دمید.

در سال 1667 رابرت بویل به این معما پی‌برد که حباب‌های نیتروژن مسبب اصلی بیماری‌های غواصی می‌باشد. این اولین باری بود که بشر با بیماری فشار روبرو شده بود و به چاره‌جویی در این زمینه پرداخت.

در سال 1679 بورلی، فیزیکدان ایتالیایی، کیسه‌ چرمی پرشده از هوا را طراحی کرد که به گونه‌ای نقش شش‌های مصنوعی را ایفا می‌کرد؛ بدین نحو که غواصان توسط لوله‌ای که به کیسه متصل شده است، قادر به تنفس در زیر آب بودند. او کفش‌هایی را اختراع کرد اما هیچ وقت مورد استفاده قرار نگرفت.

بدین ترتیب در طول قرون 16 و 17 شاهد یک سری اختراعات در زمینه وسایل غواصی می‌شویم. واضح است که در این دوره‌ها فیزیکدانان به قوانین حاکم بر غواصی توجه بیشتر نشان دادند (پاسکال، بویل، توریچلی و.......). اما این قوانین کشف شده خیلی سریع در ساخت وسایل غواصی مورد استفاده قرار نگرفت. این اکتشافات در دانشگاه‌ها مطرح شد و در اختیار مخترعان قرار گرفت و بررسی شد.

در سال 1500 تا 1800 تنها وسیله اختراع شده مورد استفاده (diving bell) بود. اصول کار زنگ غواصی را می‌توان به فرو کردن یک لیوان وارونه در آب تشبیه کرد. غواصان از زنگ‌ها استفاده می‌کردند و فقط زمانی از آن‌ها خارج می‌شدند که نفس خود را در سینه حبس می‌کردند. تنها در قرن 17 میلادی بود که شاهد تحول و پیشرفت در سیستم ناقوس دریایی شدیم که موارد استفاده از آن، بالا آوردن لاشه‌ کشتی‌های غرق شده به سطح آب و جستجوی گنج یا صید مرجان بود. طرز عمل آن بدین صورت بود که غواص برای نفس‌گیری به داخل آن رجوع می‌کرد و بدین نحو به عنوان محفظه‌ هوا برای او عمل می‌کرده است. با این حال این سیستم مشکلاتی هم بدنبال داشت. ادموندهالی طرحی را پیشنهاد کرد که بر اساس آن، برای تجدید هوای محفظه‌ ناقوس، بشکه‌هایی از هوای فشرده به پایین فرستاده شود. او همچنین سیستمی اختراع کرد که طبق آن هر غواص محفظه‌ انفرادی خود را داشته باشد که به محفظه‌ اصلی مرتبط شود.

قرن هجدهم

در سال 1715، جان لتبریج نخستین بشکه‌ غواصی را طراحی کرد که مشتمل بود از یک استوانه‌ چوبی با طوق‌های فلزی به‌ طول 2 متر و وزنه‌هایی جهت رها کردن و بالا بردن محفظه. بدین معنی که در عمق 16 متری تا 30 دقیقه هوا در خود ذخیره داشت و این امر، بشکه لتبریج را به عنوان اولین وسیله غواصی شناساند که الگو و زمینه ساز لباس‌های مورد استفاده قرون بعد قرار گرفت. 

 در سال 1717 ادموندهالی، منجم بریتانیایی (که ستاره دنباله‌دار هالی به نام اوست)، یکی از ابتدائی‌ترین ناقوس‌های کارآمد را ساخت. او با مجهز کردن قطعه‌های سربی به آن، ناقوس را در برابر فشار وارده به آن مقاوم ساخت. هوای محفظه توسط لوله‌های چرمی که به بشکه‌های نفوذ ناپذیر مرتبط شده بود تجدید می‌شد. پنجره‌های شیشه‌ای در قسمت فوقانی آن تعبیه شده بود تا نور را از خود عبور دهد و محفظه را روشن سازد. 1 ساعت در عمق 16 متری به زیر آب رفته و غواص قادر بود هر لحظه که بخواهد اتاقک را ترک کند. (به همراه ماسک و لوله تامین هوا میسر بود). این ناقوس برای کارهای زیر دریایی اعم از ساخت پل، سد و اسکله مورد استفاده قرار می‌گرفت. در این دوره "دنیس پاپن" طرحی را پیشنهاد کرد مبنی بر وارد کردن هوای فشرده از سطح آب، اما علم آن زمان هنوز آنقدر پیشرفت نکرده بود. حدود 100 سال انتظار، این طرح را برای اجرا آماده می‌ساخت.

در سال 1750 گاز CO2 توسط "جوزف بلک" فیزیکدان انگلیسی شناخته شد. 

در سال 1769 کلمه اسکافاندر  (لباس غواصی) به‌وجود آمد و اولین بار توسط "آبه دو لا شاپل" فرانسوی بکار برده شد. او اولین اختراعش جلیقه بود که از پارچه‌های ضخیم دوخته شده که به تکه‌های چوب پنبه مجهز شده بود و قادر می‌ساخت تا سربازان مسلح را در سطح آب نگه دارد.

در سال 1774 نقش اکسیژن در تنفس توسط "پرسلی" شیمی‌دان‌ انگلیسی نشان داده‌شد.

در سال 1774 "فرمینه"، پرفسور فرانسوی، کلاهی برای غواصان طراحی کرد که به یک پنجره شیشه‌ای مجهز بود و هوا از سطح آب به داخل آن وارد می‌شد و سوپاپی برای خروج هوای آلوده در بالای کلاه تعبیه شده‌بود. غواصان مشکلات گذشته را نداشتند و 32 دقیقه در عمق 5 متری در زیر پل "ماری" واقع در پاریس را سپری کردند.

غواص لباس نفوذ ناپذیری از چرم به تن داشت و برای اولین بار کلاه خودی از مس، که توسط دو لوله به مخزن بیضی شکلی متصل شده بود که در آن هوا از طریق تلمبه‌ای که با فنر عمل می‌کرد، به داخل کلاه خود فرستاده می‌شد. همچنین یکی از دستیاران وی توانست به مدت 45 دقیقه  در عمق 7 متری زیر آب بماند.

در سال 1776 اولین زیر دریایی از جنس چوب و بدون نیروی محرک ساخته شد. در همان سال "لاوازیه" با تکیه بر کارهای پرسنلی، توانست نقش اکسیژن و گاز کربنیک را در فرآیند تنفس انسان نشان دهد.

در سال 1797 "کلینگرت" آلمانی تجربه‌ای موفقیت آمیز را در رود اودرا به اجرا گذاشت و آن عبارت بود از آزمایش یک لباس غواصی با مخزنی که در آن هوا تحت فشار آب کمپرس شده و توسط یک پمپ دستی تامین می‌شد. لباس چرمی و کلاه خود از قلع ساخته شده بود این نخستین لباس غواصی کارآمد بود که البته تا رسیدن به شکل تکمیلی آن هنوز راه درازی می‌بایست طی شود. تا آن زمان تقریبا تمام موارد به کار رفته در ساخت این وسایل بخوبی کارآمد بود و تنها در قرن 19 بود که پیشرفت و توسعه‌ صنعت، مواد و ابزار جدیدی تولید شد و بدین ترتیب تکنیک ساخت نیز بالا رفت.

بیشتر بخوانید: چرا سلامت غواصان اهمیت دارد؟

غنچه گل‌بافیان

مدیر عامل و موسس مدرسه غواصی جزیره سفید آرامش

انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت جزیره سفید آرامش مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.