مرجان‌ها و صخره‌های مرجانی

مرجان چیست؟

مرجان‌ها از صفحات یا لایه‌های نازکی از کربنات کلسیم تشکیل شده‌اند که در طول زمان توسط صدها جاندار نرم‌تن به نام پولیپ مرجانی تشکیل می‌شوند. اندازه پولیپ‌ها می‌تواند از یک سر سوزن تا چندین فوت متغیر باشد. هر پولیپ رابطه همزیستی با زوزانتلای (zooxanthellae) دارد که به مرجان رنگ می‌دهد. زوزانتلای دی اکسید کربن را جذب می‌‎کند، آن را از طریق فتوسنتز پردازش می‌کند و اکسیژن و سایر مواد مغذی مهم را تولید می‌کند که سپس توسط پولیپ استفاده می‌شود. مانند همه موجوداتی که عمل فتوسنتز را انجام می‌دهند، مرجان‌ها باید به مقدار کافی در معرض نور خورشید قرار گیرند. این امر موجب می‌شود که بیشتر مرجان‌ها به آب‌های کم عمقی که شفاف هستند محدود می‌کند.

zooxanthellae

مرجان‌های اعماق دریا که در آب‌های اقیانوسی بسیار عمیق‌تر یا سردتر زندگی می‌کنند، فاقد zooxanthellae هستند. مرجان‌های اعماق دریا برخلاف آب‌های کم‌عمق که برای تولید غذا به شدت به فتوسنتز متکی هستند، بیشتر انرژی مورد نیاز خود را از پلانکتون و مواد آلی دریافت می‌کنند. دو نوع مرجان وجود دارد: سخت و نرم.

مرجان‌های سخت (سنگی)

مانند مرجان‌های مغزی، ستاره‌ای، شاخ گوزنی، شاخ الک و مرجان‌های ستونی که دارای اسکلت بیرونی سفت و سخت یا مرجان‌هایی هستند که از بدن نرم آن‌ها محافظت می‌کنند.

مرجان‌های نرم (گورگانیا)

مانند بادبزن‌های دریایی، شلاق‌های دریایی و میله‌های دریایی، با جریان‌ها حرکت می‌کنند و فاقد اسکلت بیرونی هستند.

صخره مرجانی چیست؟

صخره‌های مرجانی (Coral Reefs) از متنوع‌ترین اکوسیستم‌های جهان هستند. به دلیل تنوع زندگی موجود در زیستگاه‌های ایجاد شده توسط مرجان‌ها، صخره‌ها اغلب "جنگل‌های بارانی دریا" نامیده می‌شوند. حدود 25 درصد از ماهی‌های اقیانوس به صخره‌های مرجانی سالم وابسته هستند. ماهی‌ها و دیگر موجودات زنده در گوشه‌ها و کنارهایی که مرجان‌ها تشکیل می‌دهند، پناه می‌برند، غذا پیدا می‌کنند، تولید مثل می‌کنند و بچه‌های خود را پرورش می‌دهند. صخره‌های مرجانی جزیره شمال غربی هاوایی، که بخشی از بنای یادبود ملی دریایی Papahānaumokuākea هستند، نمونه‌ای از تنوع زندگی مرتبط با اکوسیستم‌های صخره‌های کم عمق می‌باشد. این منطقه دارای بیش از 7000 گونه ماهی، بی‌مهرگان، گیاهان، لاک پشت‌ها، پرندگان و پستانداران دریایی می‌باشد. صخره‌ها یا تپه‌های آب‌های عمیق کمتر شناخته شده هستند، اما طیف گسترده‌ای از زندگی دریایی را پشتیبانی می‌کنند. هر قسمت از یک صخره مرجانی با گیاهان و موجودات بی‌شمار در ارتباط است. در نتیجه هرگونه تغییر در فراوانی یک گونه، می‌تواند بر دیگری تاثیر بگذارد. ناگفته نماند که وقایع طبیعی مانند طوفان‌ها می‌توانند موجب این تغییرات شوند. اما عموما تغییراتی که به دست انسان‌ها رخ می‌دهد، بر اکوسبستم تاثیر می‌گذارد.

صخره‌های مرجانی در 109 کشور در سراسر جهان یافت می‌شوند، اما حداقل در 93 کشور تخمین زده می‌شود که صخره‌های مرجانی بر اثر فعالیت‌های انسانی آسیب دیده و یا از بین رفته‌اند. با از دست رفتن هر صخره، موجب نزدیک شدن تعداد بی‌شماری از گونه‌های جاندار دریایی به انقراض می‌شود و گونه‌هایی که در آن محل زندگی می‌کنند ناچار به ترک محل زندگی خود می‌شوند.

صخره‌های مرجانی واقع در سه منطقه اصلی بین 20 درجه شمالی و 20 درجه جنوبی از خط استوا قرار دارند: اقیانوس هند-آرام، اقیانوس اطلس غربی و دریای سرخ. منطقه هند و اقیانوس آرام، از جنوب شرقی آسیا از طریق پلی‌نزی فرانسه و استرالیا، از شرق اقیانوس هند تا آفریقا امتداد دارد. این قسمت دارای بزرگترین و بیشترین مجموعه صخره‌ها از نظر گونه‌های مرجانی و ماهی‌ها می‌باشد. 

سد مرجانی فلوریدا

فلوریدا تنها ایالت در ایالات متحده است که صخره‌های مرجانی کم‌عمق در نزدیکی سواحل خود دارد. صخره مرجانی فلوریدا تقریباً 360 مایل خطی از پارک ملی درای تورتوگاس در غرب فلوریدا تا ورودی سنت لوسی در شهرستان مارتین امتداد دارد. تقریباً دو سوم صخره مرجانی فلوریدا، در پارک ملی بیسکاین و پناهگاه دریایی ملی فلوریدا کیز قرار دارد؛ منطقه‌ دریایی حفاظت شده‌ای که زنجیره‌وار جزیره فلوریدا کیز را احاطه کرده است.

اکوسیستم صخره‌های مرجانی چیست؟

سلامت، فراوانی و تنوع موجوداتی که صخره‌های مرجانی را تشکیل می‌دهند، مستقما با محیط‌های زمینی و دریایی اطراف آ‌ن‌ها ارتباط دارد. جنگل‌های حرا و بسترهای علفی دریا، دو مورد از مهم‌ترین جنبه‌های اکوسیستم صخره‌های مرجانی هستند. حرا درختانی مقاوم به نمک هستند که در امتداد سواحل گرمسیر و نیمه گرمسیر رشد می‌کنند. سیستم پیچیده ریشه آن‌ها در حالی که آلاینده‌ها را فیلتر کرده و مواد مغذی تولید می‌کند، به تثبیت خط ساحلی نیز کمک می‌کند. ریشه‌ها و پرزهای شناور آن‌ها موجب پرورش و فراهم کردن تغذیه بی‌مهرگان، ماهی‌ها، پرندگان و دیگر جانداران دریایی می‌شود. بسیاری از موجوداتی که در حرا رشد می‌کنند برای غذا، تخم‌ریزی و زیستگاه به صخره‌های مرجانی مهاجرت می‌کنند.

علف‌های دریایی (جلبک دریایی)، گیاهان گلداری هستند که معمولاً بین جنگل‌هاهای حرا و صخره‌های مرجانی، علفزارهایی را تشکیل می‌دهند. آن‌ها پایه و اساس بسیاری از چرخه‌های غذایی هستند و تغذیه همه موجودات را از خارپشت دریایی و حلزون گرفته تا لاک پشت  و نهنگ فراهم می‌کنند. علف دریایی همچنین حفاظت و پناهگاهی برای گونه‌های تجاری با ارزشی مانند خرچنگ‌های سنگی و خرچنگ‌ها را فراهم می‌کند. همچنین آن‌ها موجب فیلتر کردن آب، جلوگیری از فرسایش بستر دریا  و تامین اکسیژن ضروری برای اکثر جانداران دریایی می‌شوند.

فرآیند اکوسیستمی حرا و علف‌های دریایی برای سلامت بلندمدت صخره‌های مرجانی حیاتی است.

عنصر بسیار مهم دیگری از اکوسیستم صخره‌های مرجانی وجود دارد که اغلب به آن توجه نمی‌شود: زمین! آلاینده‌ها، مواد مغذی و زباله‌ها از طریق رودخانه‌ها، نهرها، آب‌های زیرزمینی، فاضلاب‌ها و روان‌آب‌های طوفانی وارد آب‌های نزدیک ساحل می‌شوند. حتی مناطقی که هزاران کیلومتر از ساحل فاصله دارند می‌توانند بر شفافیت و کیفیت آبی که به سمت صخره‌ها جاری می‌شود، تأثیر بگذارند. مهم نیست که یک آلاینده چقدر دور به نظر می‌رسد، در نهایت همه این آلاینده‌ها به سمت پایین جریان می‌یابند و می‌توانند بر محیط زیست دریایی و صخره‌های مرجانی تأثیر بگذارند.

مزایای اکوسیستم صخره‌های مرجانی

صخره‌های مرجانی از خطوط ساحلی در برابر طوفان و فرسایش محافظت می‌کنند، همچنین برای مردمان محلی ایجاد شغل می‌کنند و فرصت‌هایی برای تفریح فراهم می‌کنند. آن‌ها منبع غذا و داروهای جدید هستند. بیش از نیم میلیارد نفر برای غذا، درآمد و حفاظت به صخره‌ها وابسته هستند. ماهیگیری، غواصی و غواصی در صخره‌ها، صدها میلیون دلار به مشاغل محلی اضافه می‌کند. ارزش اقتصادی خالص صخره‌های مرجانی در جهان تقریباً ده‌ها میلیارد دلار آمریکا در سال تخمین زده می‌شود. این اکوسیستم‌ها از نظر فرهنگی برای مردمان بومی در سراسر جهان مهم هستند.

تهدیدات وارد بر اکوسیستم‌های صخره‌های مرجانی

متأسفانه اکوسیستم‌های صخره‌های مرجانی به شدت در معرض تهدید هستند. برخی از تهدیدات طبیعی هستند، مانند بیماری‌ها، شکارچیان و طوفان‌ها. سایر تهدیدها توسط انسان‌ها ایجاد می‌شوند، از جمله آلودگی، رسوبات، روش‌های نادرست ماهیگیری و تغییرات آب و هوایی، که باعث افزایش دما و اسیدی شدن اقیانوس‌ها می‌شود. بسیاری از این تهدیدات می‌توانند به مرجان‌ها آسیب وارد کنند و منجر به سفید شدن مرجان‌ها و مرگ احتمالی آن‌ها شوند، در حالی که برخی دیگر تنها باعث آسیب فیزیکی به این اکوسیستم ها ‌می‌شوند. رویداد سفید شدن مرجان‌ها در سال‌های 2014-2017، آب‌های گرم غیرمعمولی 70 درصد از اکوسیستم‌های صخره‌های مرجانی را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار دادند. برخی مناطق، مانند دیواره مرجانی بزرگ در استرالیا، جایی که هزاران کیلومتر مرجان سفید شد، به شدت آسیب دیدند

 بیشتر بخوانید: جریان‌های اقیانوسی 

غزال لجه

مسئول سئو مدرسه غواصی جزیره سفید آرامش

انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت جزیره سفید آرامش مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.